Ziya Gökalp’in felsefesi

Şu sözü felsefesinin temel direği* aynı zamanda da Cumhuriyetimizin felsefesinin temel direği.
“Türk Milletindenim* İslam Ümmetindenim* Garp Medeniyetindenim”
Bunu Türk-İslam-Garp şeklinde yazmamıştır. Bu şekilde yazamayız. Hepsi
birbirinden bağımsız hareket eder* Üç tane vucut yapışık olarak
birbiriyle hareket edemediği gibi* iki vucut da birbirine yapışık
hareket edemez. Eder ama öyle hareket eder.
Konuşurken hepsini birbiriyle karıştırıyoruz.
Millet’i temel alarak konuşup* milletten dine ve medeniyete bakış açımız olmalıdır.
Dini temel alarak konuştuğumuz zaman dinden millete ve medeniyete bakış açımız olmalıdır.
Medeniyeti temel alarak konuştuğumuz zaman medeniyetten millete ve dine bakış açımız olmalıdır.
Sıralama yapmamız gerekirse* önce insanın bir konuştuğu dil vardır* bir milleti vardır. Bunu değiştiremeyiz bu olmazsa olmazdır.
İkinci olarak dinsiz toplum yoktur* hiçbir zamanda olmamıştır.Din
sosyal bir ihtiyaçtır. Bu da olmazsa olmazdır.Müslüman bir toplumuz ama
insanlarımıza herkes müslüman olacak diye dayatamayız. Bunu bilimsel*
sosyolojik* tarihsel ve psikolojik olarak izah etmeliyiz. İzah
edemezsek kilişe konuşmalarla hele şimdiki gençliği ikna edemeyiz.
Bugünkü medeniyetimiz bireyin özerkliği temeline göre kurulmuştur* birey kendini bağımsız olarak ifade edebilmelidir.
Medeniyetin sloganı;
”Kendi aklını kullanma cesaretini göster”
Din konusunda* tarih konusunda* millet konusunda ve benzeri bütün konularda kendi bakış açını oluşturman gerekiyor.
Kendi bakış açın yoksa bir başkasının bakış açısını temel alıyorsun
demektir. Bu ise yanlıştır.Başlangıç olarak başkalarının bakış
açılarını temel alabiliriz ama muhakkak özgün kendi bakış açımızı
oluşturmak mecburiyetindeyiz.
Öğretmenimizin* fikri hür* vicdanı hür* irfanı hür demekle kasdettiği budur.

Mustafa Altınay